Akademia pisarza

W poszukiwaniu wydawcy

Akademia pisarza

Pisanie własnej książki dla wielu debiutujących pisarzy jest wielką przyjemnością. Pierwsze trudności w literackiej karierze zaczynają się natomiast na etapie poszukiwania wydawcy, który mógłby tę… Czytaj dalej »W poszukiwaniu wydawcy

Czekając na odpowiedź

Akademia pisarza

Każdy debiutujący pisarz musi się zmierzyć z oczekiwaniem na odpowiedź od wydawcy, do którego skierował propozycję opublikowania swojej książki. Co mogło pójść nie tak, jeśli… Czytaj dalej »Czekając na odpowiedź

W poszukiwaniu wydawcy
Pisanie własnej książki dla wielu debiutujących pisarzy jest wielką przyjemnością. Pierwsze trudności w literackiej karierze zaczynają się natomiast na etapie poszukiwania wydawcy, który mógłby tę książkę opublikować. Narodowe Centrum Kultury podaje, że w Polsce funkcjonuje blisko 6000 wydawnictw. Jak w tym gąszczu wybrać to właściwe? Na co zwracać uwagę przy wyborze wydawnictwa? Jak ocenić czy z danym wydawcą warto nawiązać współpracę? Podpowiadamy. Uczciwie oceń swoją książkę Zanim przystąpisz do szukania wydawcy uczciwie oceń swoją książkę. Czy to literatura artystyczna skierowana do wąskiego grona osób czy może materiał na bestseller? Do kogo jest kierowana? Do dzieci, nastolatków, dorosłych kobiet, mężczyzn, a może osób starszych? Oczywiście nie brakuje sytuacji, kiedy książka jest tak dobra, że pasjonują się nią ludzie bez względu na wiek, ale dotyczy to nielicznych i naprawdę wybitnych przypadków. Takie rozróżnienie na etapie przed wydaniem książki pozwala pomóc w ustaleniu, do których wydawnictw warto skierować propozycję wydania książki. Nie istnieją bowiem w Polsce takie oficyny, które wydają wszystkie możliwe typy i gatunki książek. Jedne specjalizują się w literaturze kobiecej, inne wolą publikować kryminały, jeszcze inne mają w ofercie tylko wysublimowane książki dla dzieci, a jeszcze inne skupiają się na podręcznikach, książkach filozoficznych, historycznych – długo by wymieniać. Ustalenie tych zwięzłych, podstawowych faktów odnośnie książki jest zadaniem dla autora, nie dla wydawcy. Już słyszeliśmy stwierdzenia, że “wydawca przecież może sam sobie przeczytać i stwierdzić czy mu pasuje”. Takie podejście to duży błąd skutkujący rozczarowaniem dla autora i pracą na darmo – wydawnictwa o profilu nie pasującym do danej książki nigdy się nie odezwą i to autor pozostanie z poczuciem, że jego książka jest nieatrakcyjna, podczas gdy może być po prostu niedopasowana do tego, czego dany wydawca szuka. Dobierz wydawcę do rodzaju książki Autor wiedząc dokładnie jakim tekstem dysponuje, może zacząć szukać wydawcy posiadającego ofertę wydawniczą pasującą do jego własnej książki. Olbrzymim ułatwieniem jest zwykła internetowa wyszukiwarka, która pomoże ustalić, które wydawnictwa publikują książki o danej tematyce, w danym rodzaju bądź gatunku. Jednak to wersja dla leniwych. Najbardziej sensowne jest skierowanie się do tych oficyn, których literaturę debiutujący pisarz czytał, zna i docenia. Może to was zdziwi, ale nieustannie spotykamy początkujących pisarzy piszących własne książki, ale nieczytających książek cudzych, zupełnie niezorientowanych w rynku wydawniczym. Sami przyznacie, że trudno dokonać dobrego wyboru wydawcy bez wiedzy o tym, do kogo i dlaczego się kierujemy. Dokładnie przyjrzyj się wybranym wydawcom Dla wielu debiutantów priorytetem jest wydanie książki i są w tej kwestii zdeterminowani tak bardzo, że zapominają o zdrowym rozsądku i chłodnej, sensownej ocenie swego przyszłego wydawcy. To kończy się później litanią gorzkich żali: że brzydka okładka, że literówki w tekście, że książka nieobecna w większości księgarń, że wydawnictwa nie było na żadnych targach książki, a w konsekwencji tego wszystkiego sprzedaż jest marna i zyski mizerne. Wszystko to są kwestie, które na spokojnie można ocenić, można się im przyjrzeć, zanim w ogóle maszynopis trafi do danego wydawnictwa. Obejrzyj szatę graficzną książek danego wydawcy – może to zrobić każdy, bez żadnych ograniczeń sięgając nawet daleko wstecz w historię wydawniczą danej oficyny. Dowiesz się, czy estetyka książek pokrywa się z twoimi oczekiwaniami, bo okładka zaprojektowana dla każdej nowej książki będzie kontynuacją nawyków danego wydawcy, jeśli chodzi o grafikę. Poczytaj inne książki, zobacz czy są starannie zredagowane i poddane rzetelnej korekcie, sprawdź w księgarniach, czy książki tego wydawnictwa są na bieżąco dostępne i tak samo – sprawdź czy wydawca jeździ na targi książki, czy organizuje autorom spotkania z czytelnikami. To wszystko są informacje ogólnodostępne, wystarczy poszperać w sieci i dopiero na podstawie uzyskanych informacji zdecydować, czy ma się ochotę w ogóle rozważyć współpracę z danym wydawcą. Sprawdź czy wydawca jest uczciwy Kolejna kwestia – finanse. Są wydawnictwa, które uporczywie nie płacą swoim autorom. Ich przedstawiciele są bardzo mili i pomocni na początku, a później, gdy przychodzi do wypłaty wynagrodzeń, to nagle okazuje się, że nie odbierają telefonów, nie odpowiadają na maile i ewentualnie po dwóch latach wypłacą jakieś 200 zł. Tak, to brzmi kosmicznie, ale takich historii znamy całkiem sporo. Tyle tylko, że w dobie internetu, te historie już nie są tajne. A zatem, nie aspiruj do bycia kolejną ofiarą nieuczciwego wydawcy, tylko go sprawdź. Nie potrzeba do tego detektywa: zerknij do krajowego rejestru długów, poczytaj opinie o wydawnictwie – jako pracodawcy, w portalach, które służą do dzielenia się opiniami pracowników o firmach, w których pracują lub pracowali. Wpisz w wyszukiwarkę nazwę wydawnictwa, które sprawdzasz i hasła w rodzaju “problemy z wypłatą honorarium”, “ostrzegam”, “nieuczciwy wydawca”. Jeśli wydawca jest uczciwy, to na takie hasła nie znajdziesz żadnych wyników i to daje zielone światło w kwestii przyszłej współpracy. Jeśli nie jest, wyników będzie mnóstwo i to oznacza, że trzeba wiać. Nawet nie próbować się łudzić, że może właśnie ty będziesz potraktowany inaczej niż wszystkie oszukane wcześniej osoby. Przeczytaj wytyczne na stronie wydawcy Gdy już sprawdzisz kilku wydawców, którzy zainteresują cię najbardziej, znajdź na stronie zakładkę informującą o zasadach przyjmowania propozycji wydawniczych i potraktuj je poważnie. Jeśli wydawnictwo prosi o konspekt – załącz go, jeśli oczekuje całego tekstu – wyślij cały, a nie tylko fragment, jeżeli chce tylko fragment o określonej ilości znaków – wyślij taki fragment, a nie całą powieść. Jeśli chcą wydruk – wyślij wydruk. Jeśli tylko wersję elektroniczną – to nie wysyłaj wydruku. I tak dalej. Życzenia wydawców odnośnie składania propozycji wydawniczych różnią się od siebie, czasami znacząco, dlatego mogą wydać ci się dziwne albo niezrozumiałe, ale uwierz nam, zawsze są one wynikiem przyjętej w danym wydawnictwie procedury oceny tekstów i mają sens. Dostosowanie się do nich przyspiesza proces oceny. Jeżeli dostarczysz dokładnie to, o co wydawnictwo prosi, jest większa szansa, że szybko otrzymasz odpowiedź lub dodatkowe pytania od wydawcy. Powodzenia! Agnieszka Kantaruk, Nikodem Maraszkiewicz Opracowanie merytoryczne: Agnieszka Kantaruk Nikodem Maraszkiewicz akademia pisarza
Czekając na odpowiedź
Każdy debiutujący pisarz musi się zmierzyć z oczekiwaniem na odpowiedź od wydawcy, do którego skierował propozycję opublikowania swojej książki. Co mogło pójść nie tak, jeśli odpowiedź nie nadeszła? Wbrew stereotypom, wydawcy nie zwlekają z odpowiedzią, jeśli nadesłany tekst jest naprawdę dobry – nie miałoby sensu ryzykowanie, że umowę z autorem wcześniej podpisze jakieś konkurencyjne wydawnictwo. Dlatego nie są odosobnione takie przypadki, że odpowiedź nadchodzi w przeciągu kilku dni. Znacznie więcej jest jednak sytuacji, gdy dpowiedź do autora nie nadchodzi nigdy, a powodów takiego stanu rzeczy może być co najmniej kilka. 1. Propozycja nadesłana niezgodnie z wytycznymi wydawcy W największych wydawnictwach propozycje nadsyłane przez debiutantów często trafiają do sekretariatu. Osoba, która w nim pracuje sprawdza czy oferta jest kompletna i zgodna z wytycznymi. Jeśli tak, przesyła ją do redaktora zajmującego się określonym gatunkiem literackim. Jeśli nie… Otóż właśnie. Scenariusz może być też nieco inny: jeżeli wydawnictwo prosi o całą powieść a pisarz nadeśle tylko swój pomysł na książkę, to taka propozycja też nie doczeka się odpowiedzi. 2. Propozycja niezgodna z profilem wydawniczym danej oficyny Zdziwilibyście się, jak często się zdarza, że debiutanci wysyłają swoje propozycje każdej firmie będącej wydawnictwem, bez względu na to jakim rodzajem literatury się ona zajmuje, dziwiąc się później, że odpowiedź na ich ofertę nigdy nie nadeszła. Właściwie, gdyby podsumować ilość historii opowiedzianych nam przez wydawców o najdziwniejszych otrzymanych propozycjach, to powód ten można by uznać za najczęstszy – jeśli chodzi o brak zainteresowania wydawcy propozycją debiutanta. Czy jest jednak coś dziwnego w tym, że wydawca książek dla dzieci nie odpowiada na ofertę wydania erotycznego thrillera? Albo wydawnictwo poradnikowe na propozycję opublikowania tomiku poezji? Aby uniknąć rozczarowania wynikającego z niedopasowania propozycji wydawniczej do profilu wydawnictwa trzeba dokładnie zapoznać się z tym, jakie książki dane wydawnictwo publikuje – nie ma innej drogi. 3. Plan wydawniczy zapełniony daleko do przodu Może być tak, że zaproponowana książka jest niezła, ale wydawnictwo w danym momencie ma podpisanych wiele umów na wydanie nowych książek i nie chce – czasowo – zawierać nowych, mając tę świadomość, że realna data premiery debiutu byłaby dla autora zbyt rozczarowująca i do współpracy i tak by nie doszło. Wielu debiutantów cechuje skrajna niecierpliwość, chcieliby zobaczyć swoją książkę na księgarskich półkach najlepiej w przeciągu kilku tygodni. Wydawcy doskonale o tym wiedzą i jeżeli zdają sobie sprawę, że debiutant musiałby czekać na przykład trzy lata, zanim jego książka trafiłaby do księgarń, to wolą w ogóle nie odpowiadać na nadesłaną propozycję. 4. Problemy finansowe wydawcy Czasami brak kontaktu ze strony wydawcy może wcale nie wiązać się z tym, że zaproponowana książka mu się nie spodobała. Może być wręcz przeciwnie, tyle że wydawca – czyli przedsiębiorca jak każdy inny, prowadzący swoją firmę raz z większymi raz z mniejszymi sukcesami – może mieć w danym czasie chociażby finansowe kłopoty lub inne problemy w firmie, które odwodzą go od zawierania nowych umów z pisarzami. Wydanie książki wiąże się dla wydawnictwa z wieloma wydatkami, które obejmują między innymi koszt redakcji, korekty, projektu i składu książki, a także jej wydruku i promocji. Dochodzi do tego zaliczka dla pisarza. Rezultat tej inwestycji nigdy nie jest wiadomy z góry, a największa część ryzyka pozostaje po stronie wydawcy, bo to on musi uregulować wszystkie wymienione wydatki zanim w ogóle pojawią się na horyzoncie jakiekolwiek zyski ze sprzedaży. Dlatego nawet duże wydawnictwa miewają takie okresy, gdy niechętnie podejmują się nowych zobowiązań, nie rozgłaszając wcale – co zrozumiałe – informacji o tym, że znajdują się czasowo w gorszym stanie finansowym. 5. Nie dość dobry tekst książki Chyba każdy pisarz jest zdania, że jego książka jest wyjątkowa, jedyna w swoim rodzaju i warta opublikowania. Z perspektywy wydawcy może to wyglądać zupełnie inaczej. Coś, nad czym autor pracował dniami i nocami, tworząc najlepiej jak potrafi, na wydawcy może nie zrobić już takiego wrażenia. Aspektami, które najczęściej decydują o odrzuceniu danej propozycji wydawniczej są: wtórny temat, rażące błędy w konstrukcji fabuły, niekonsekwentna, źle dobrana narracja, błędy składni i ortograficzne. Jeżeli chodzi o błędy z zakresu konstrukcji powieści to początkujący pisarz może w ogóle nie mieć świadomości ich popełnienia. Jednak już takie kwestie jak kłopoty ze składnią i ortografią trudno wybaczyć komuś, kto sam siebie widzi w charakterze profesjonalisty zajmującego się słowem pisanym. Tysięczny wariant historii dawno już podjętych przez twórców literatury też na nikim nie zrobi wrażenia, ale też to właśnie dobry temat – świeży, wyjątkowy, niepowtarzalny – może przekonać wydawcę do nawiązania współpracy z debiutantem i podjęcia pracy nad doszlifowaniem danego tekstu. To jednak, czy wydawca zechce poświęcić czas i pieniądze na dopracowanie utworu dalekiego od ideału, jest już kwestią ściśle indywidualną. Są oficyny, które na pewno się na to nie zdecydują, mogąc przebierać w wielu dobrych tekstach i takie, które mimo wszystko mogą chcieć podjąć ryzyko. Wanda Pawlik, Nikodem Maraszkiewicz Opracowanie merytoryczne: Wanda Pawlik Nikodem Maraszkiewicz akademia pisarza